Renklerin Fark Edilmeyen Mahiyeti
Fâtır Suresi, 27-28. Ayet Tefsiri
Renkler
Renkler, görsel hafızamızın temelini oluşturur ve nesneleri kategorize etmemizi, ilişkilendirmemizi sağlar. İçinde bulunduğumuz dünyayı anlamlandırmada önemli bir araçtır. Doğumdan ölüme kadarki süreçte ne kadar renkli bir dünyada yaşadığımızı çok sık düşünmeyiz. Gökyüzünden ya da bir manzaradan etkilendiğimizde ancak farkındalığımız artar. Renklerin olmadığı bir dünyayı hayal etmeye çalıştığımızda bile siyah ve beyaz olarak düşünüp aslında renksizliğe renk atfetmiş oluruz. Çünkü gözlerimizi açtığımız andan itibaren rengarenk bir dünyanın içerisinde buluruz kendimizi. Bu nedenle renksiz bir dünyada yaşamak insan için oldukça zordur. Örneğin elma ve domatesi ayırt ederken zorlanmayı bile düşünemeyiz çünkü renkler olmadığında iki farklı cisimi ayırt etmek imkansız olacaktır. Mutfak tezgahını hatta belki tüm dünyayı bir boşluk olarak görücektik. Yani renkleri kaldırdığımız zaman karşısına bir alternatif koymadan var olan süreçlerin nasıl ilerleyeceğine dair bir öngörüde bulunamayız.
Doğadaki Renk Harmonileri
Renk harmonisi, renklerin bir araya geldiğinde oluşturdukları hoş ve dengeli bir görüntüdür. Bu harmoni, bitki ve hayvanların hayatta kalma stratejileri, çevreye uyum sağlama çabaları ve iletişim biçimleri ile yakından ilişkilidir. Örneğin bir anne kuş yavrularının aç olup olmadığını gaga rengine bakarak anlayabilir. Bazı kuş türlerinde, yavru kuşlar gagalarını açtığında parlak sarı, turuncu veya kırmızı tonlar ortaya çıkar. Bu renklerin ortaya çıkmasıyla anne kuş, yavrularının açlığını kolaylıkla fark eder. Bir başka örnek olarak kurbağalar, çevrelerine uyum sağlayarak avcılardan saklanmak için renklerini ve desenlerini değiştirip kamufle olurlar. Ormanda yürürken bir yaprak yığının yanından geçtiğimizde içinde ustaca kamufle olmuş bir kurbağayı fark etmemiz oldukça güç bir durumdur. Yaprağın rengi, desenleri kurbağada eksiksiz olarak bulunur. Bu durum Allah’ın kusursuz yaratışının bir delilidir.
Doğada mevsimlere göre değişen bir renk çeşitliliği vardır. Sonbaharla birlikte yapraklardaki farklı pigmentler açığa çıkar ve bitkiler sarı, kırmızı ve turuncu renklere bürünür. İlkbaharda doğa rengarenk bir renk paletine dönüşerek tekrar canlanır. Güneş ışınlarının açısına göre denizin mavi ve yeşille birleşmiş türlü tonları ortaya çıkar. Bir çiçeğin rengarenk yaprakları, Dağlar, nehirler kısacası tüm doğa bize Allah'ın benzersiz renk sanatını tanıtan kanıtlardır.
Tamamlayıcı Renkler Arasındaki Uyum
Tamamlayıcı renkler, renk çemberinde birbirinin tam karşısında yer alan renklerdir. Renklerden biri sıcak alt tonlu iken karşısındaki renk soğuk alt tonludur. Bu renkler yan yana geldiğinde birbirlerinin parlaklığını ve canlılığını arttırarak daha güçlü bir görsel etki yaratırlar. Bir günbatımını izlediğimiz zaman gökyüzünde mavinin ve turuncunun tonlarının buluştuğunu görürüz. Bu iki renk birbirinin zıttı olmasına rağmen birbirini tamamlayarak bir uyum ve doygunluk yakalar. Benzer şekilde mor menekşe, yaprakları mor olmasına karşın merkezi canlı bir sarıdır. Sarının parlaklığı ile morun derinliği birleşip güzel bir ahenk oluşturur. Zıt renklerin birbirini tamamlama durumu insanın bilinçli estetik algısına özeldir. Yani insan eksikliğin giderildiği ve kendi akli durumuna göre farkında olduğu şeyi tamamladığında estetik algısı doygunluğa ulaşır. Haliyle bir renk tonunun yoğun olarak kullanılması, zıt renk tonunun noksanlığını doğuracağından zıt renkler birbirini tamamlama eğilimindedir.
Kaynakça
Göçer, Ö. (2023). RENK TEORİSİ VE RENK ARMONİSİ: KAPSAMLI REHBER VE İNCELEME. https://www.ogocer.com/blog/renk-teorisi-ve-armonisi-nedir/ Erişim Tarihi:16.08.2023
Yahya, H. (2016). Allah’ın Renk Sanatı. https://www.academia.edu/35724824/Allah%C4%B1n_Renk_Sanat%C4%B1 Erişim Tarihi:19 Nisan 2016
Soegaard, M. (2024). Complementary Colors: The Ultimate Guide in 2024. https://www.interaction-design.org/literature/article/complementary-colors-and-color-wheel?srsltid=AfmBOop3nA_wQeovQsFqxzHZdB9jtbZXn7kC9BrZmCbr6K0kLP7NtEAr Erişim Tarihi: Haziran 2024
https://thebass.org/learn/lesson-plan-world-of-color/